उस्ताद झाकीर हुसेन : तबल्याचा जादूगार हारपला
“वाह ताज वाह!” या प्रसिद्ध जाहिरातीच्या ओळीनं लहानांपासून मोठ्यांपर्यंत साऱ्यांना परिचित असलेले तबलावादक उस्ताद झाकीर हुसेन यांचे निधन झाले. भारतीय शास्त्रीय संगीतातील एक उज्ज्वल तारा आणि तबल्याच्या प्रत्येक बीटमध्ये जादू निर्माण करणारे उस्ताद झाकीर हुसेन हे नाव कायम भारतीयांच्या मनात कोरले गेले आहे.
उस्ताद झाकीर हुसेन यांचा जन्म ९ मार्च १९५१ रोजी मुंबईमध्ये एका संगीतप्रेमी घराण्यात झाला. त्यांचे वडील अल्ला रख्खा हेही प्रसिद्ध तबलावादक होते आणि उस्ताद झाकीर यांनी वडिलांकडूनच तबल्याचे प्राथमिक शिक्षण घेतले. अवघ्या तीन वर्षांच्या वयात त्यांनी तबला वाजवायला सुरुवात केली आणि त्यानंतर लवकरच संपूर्ण जगाला आपल्या कलेने भुरळ घातली.
उस्ताद झाकीर हुसेन यांनी भारतीय शास्त्रीय संगीताला जागतिक स्तरावर नेण्यात मोलाची भूमिका बजावली. त्यांनी केवळ भारतीय संगीतच नव्हे तर पाश्चात्त्य संगीताशीही सहयोग साधला. ‘शक्ती’ या गटामध्ये जॉन मॅकलाफ्लिन, लक्ष्मी नारायणन, आणि उस्ताद झाकीर यांनी एकत्रितपणे भारतीय आणि पाश्चात्त्य संगीताचे एक अद्वितीय मिश्रण सादर केले.
उस्ताद झाकीर हुसेन यांचे वादन हे केवळ कौशल्य नव्हे, तर त्यात एक आत्मा असायचा. त्यांनी प्रत्येक रागाला जिवंत केला आणि तबल्याच्या माध्यमातून श्रोत्यांशी संवाद साधला. त्यांनी संगीत क्षेत्रातल्या असंख्य पुरस्कारांसोबतच ‘पद्मभूषण’ आणि ‘पद्मश्री’ या सन्मानांनी गौरव प्राप्त केला.
‘वाह ताज’ जाहिरातीने उस्ताद झाकीर हुसेन यांची प्रतिमा प्रत्येक भारतीयाच्या मनात अधिक घट्ट केली. त्यांच्या चेहऱ्यावरील हसू, साधेपणा, आणि त्यांच्या वादनातील निखळ आनंद यामुळे ते केवळ एक संगीतकार नव्हे तर एक प्रेरणादायक व्यक्तिमत्त्व ठरले.
आज त्यांच्या जाण्याने संगीतात एक पोकळी निर्माण झाली आहे. मात्र, त्यांची कला आणि वारसा हा पुढील अनेक पिढ्यांसाठी प्रेरणादायी ठरेल यात शंका नाही. तबल्याच्या प्रत्येक बीटमध्ये उस्ताद झाकीर हुसेन जिवंत राहतील.
Post by – Pradnya Patil
